Annie Ernaux to francuska pisarka, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 2022 oraz Nagrody Renaudot. W Polsce ukazało się do tej pory jedynie kilka książek Annie Ernaux: „Lata” oraz „Bliscy”, w skład której wchodzą trzy teksty: „Miejsce”, „Pewna kobieta” i „Druga córka”.

Urodziła się w 1 września 1940 roku w Lillebonne we Francji. Pochodzi z rodziny sklepikarzy Alphonse’a i Blanche Duchesne. Wychowała się w robotniczej dzielnicy niewielkiego miasta Yvetot w Normandii, czego ślady widać w jej twórczości, m.in. wspomnieniowej książce „Lata” wydanej po polsku po raz pierwszy w 2022 roku.

Studiowała literaturę współczesną na uniwersytetach w Rouen oraz w Bordeaux. Przez całe zawodowe życie uczyła języka francuskiego: w gimnazjach, liceach oraz Centre National d’Enseignement par Correspondance (Narodowe Centrum Kształcenia na Odległość).

Książki Annie Ernaux: „Lata” oraz „Bliscy”

Jako pisarka Annie Ernaux zadebiutowała w 1974 roku powieścią „Les Armoires vides”. Choć w dorobku ma ponad dwadzieścia książek, w Polsce do tej pory ukazało się jedynie kilka z nich: „Miejsce” (PIW, 1989), „Lata” (wydawnictwo Czarne, 2022) oraz „Bliscy” (tom złożony z próz „Miejsce”, „Pewna kobieta”, „Druga córka”; Czarne, 2022).

W twórczości Annie Ernaux wyraźnie widoczne są feminizm, autobiografizm oraz psychologiczne i socjologiczne rozważania. Jako jedna z pierwszych francuskich autorek przełamywała tabu, wprowadzając do swojego pisarstwa osobiste wątki, opowiadając zarówno o sobie, jak i swojej rodzinie. W swoich książkach Annie Ernaux podejmowała temat społecznego awansu i wynikającego z niego wyobcowania. Pisała o małżeństwie, romansach, aborcji, starości.

Literacka Nagroda Nobla dla Annie Ernaux

Annie Ernaux była wielokrotnie nagradzana za swoją twórczość. W 2022 roku dołączyła do prestiżowego grona pisarzy i pisarek uhonorowanych Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury. W laudacji Akademia Szwedzka podkreśliła „odwagę i chirurgiczną precyzję, z jaką odkrywa korzenie, wyobcowanie i zbiorowe ograniczenia osobistej pamięci”.

Poza Nagrodą Nobla, Annie Ernaux otrzymała m.in. Nagrodę Renaudot (za książkę „Miejsce”), Nagrodę Uniwersytetu Warwick, nagrodę przyznawaną przez Association Marguerite Duras, Nagrodę im. François Mauriaca, włoską Premio Strega Europeo (wszystkie za książkę „Lata”), Nagrodę im. Marguerite Yourcenar (za całokształt twórczości).

Książka „Lata” Annie Ernaux znalazła się również na krótkiej liście tytułów nominowanych do Nagrody Bookera.

Więcej o twórczości Annie Ernaux można przeczytać na stronie wyborcza.pl w artykule Wojciecha Szota oraz w wywiadzie przeprowadzonym przez Michała Nogasia.