Zawirowania wokół wyborów w Stanach Zjednoczonych znowu ściągnęły oczy całego świata na ten kraj. Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej o amerykańskiej polityce i sytuacji gospodarczej światowego giganta, polecamy kilka książek o USA. W przystępny sposób opowiadają o amerykańskiej ordynacji wyborczej, podziałach politycznych i społecznych, a także o kandydatach na urząd prezydenta.
Książek o USA są setki, a pewnie i tysiące. Co jednak wybrać, gdy chcemy dostać wiedzę w pigułce? To zależy, jaki wycinek tejże wiedzy Was interesuje. Mnóstwo można wyciągnąć z literatury – choćby z klasyków takich jak zmarły niedawno Cormac MacCarthy, Philip Roth czy John Steinbeck, bestsellera Barbary Kingslover, Demon Copperhead, a nawet z powieści grozy Stephena Kinga…
Co jednak, gdy szukacie literatury faktu? W tym przypadku na pewno możemy polecić świetną „Serię Amerykańską” publikowaną przez wydawnictwo Czarne. Książki wydawane w tym cyklu podejmują najróżniejsze tematy – od historii Stanów Zjednoczonych (Imperium księżyca w pełni, Krew i burza, Wrzask rebeliantów, Ogar piekielny ściga mnie, Wyniosłe wieże), przez kulturę (Poniedziałkowe dzieci, Cash, Śladami Steinbecka, Grunge, Respect), skandale (Złap i ukręć łeb, Imperium bólu, Nienawiść Sp. z o.o.), reportaże z pogranicza true crime (Slenderman, Ludzkie potwory, Missoula, Szatan w naszym domu), po non-fiction o przemianach gospodarczych i obyczajowych (Detroit, Wolność i spluwa, Praca i inne grzechy, Nomadland, Biedni w bogatym kraju). Jako że w „Serii Amerykańskiej” ukazało się kilkadziesiąt książek – nie sposób wymienić je wszystkie. Ale zainteresowanym USA, polecamy… samodzielne przejrzenie cyklu. 😉 Na pewno znajdziecie coś interesującego.
Książki o USA – jak (nie) działa amerykańska demokracja?
Jeśli jesteście laikami w kwestii systemu wyborczego Stanów Zjednoczonych, ale chcielibyście to zmienić… to gorąco polecam ebook Rozkład. O niedemokracji w Ameryce Piotra Tarczyńskiego (ZNAK Literanova). Autor, amerykanista, współautor „Podcastu amerykańskiego” i znakomity tłumacz, krok po kroku wyjaśnia wszystkie zawiłości, które np. umożliwiły Donaldowi Trumpowi pokonanie Hillary Clinton w wyborach z 2016 roku. Chociaż to jego kontrkandydatka uzyskała w skali kraju więcej głosów. Piotr Tarczyński wychodzi przy tym od pomysłów ojców założycieli amerykańskiej demokracji, które miały jej bronić, ale używane w złej wierze wypaczają system coraz bardziej. Czy jest granica, której nie można przekroczyć w walce o władzę? Postępująca radykalizacja, zwłaszcza Partii Republikańskiej, wskazuje, że raczej nie…
Jedną z ciekawostek, które znajdziecie w tej książce, jest choćby fakt „zamiany miejsc” między Demokratami a Republikanami. Partia Joego Bidena i Baracka Obamy nie zawsze była tą, którą dziś kojarzycie choćby z walką z segregacją rasową i pomocą socjalną biedniejszym Amerykanom…
Słowem, Rozkład… Piotra Tarczyńskiego to bardzo ciekawy, choć mało optymistyczny co do przyszłości tytuł. Książka jest dostępna także w wersji audiobooka, choć ze względu na dużą liczbę informacji w niej zawartych (i ciekawą bibliografię) tym razem bardziej polecam ebook 😉
Niedawno ukazał się ebook drugiego współautora „Podcastu Amerykańskiego”, czyli Stany Podzielone Ameryki Łukasza Pawłowskiego (ZNAK Horyzont). W tej książce (tym razem polecam także wersję audio 😉 ) usłyszycie więcej o pogłębiających się podziałach społecznych wśród Amerykanów. Jeśli uważacie, że nie warto zajmować się na co dzień polityką, to ta książka wyprowadzi Was z błędu. Obrazowo pokazuje bowiem, że niekoniecznie to społeczeństwo kreuje politykę – coraz częściej jest odwrotnie. Zwłaszcza w USA. Choć my w Europie Środkowej też coś o tym wiemy…
W ebooku Stany Podzielone Ameryki znajdziecie mnóstwo przykładów tego, jak politycy kształtują nastroje społeczne, przekierowując np. niezadowolenie najbiedniejszych warstw Amerykanów czy kurczącej się klasy średniej na kwestie obyczajowe i kulturowe. W końcu to łatwiejsze niż naprawa gospodarki…
Biografie amerykańskich polityków
Po rezygnacji Joego Bidena ze startu w wyborach prezydenckich w USA opinię publiczną – całego świata – rozpala pytanie, czy jego miejsce zajmie wiceprezydentka Kamala Harris. Gdyby udało jej się wygrać z Donaldem Trumpem, choć wyniki sondaży nie są dla niej łaskawe (ale nie były również dla obecnego prezydenta), byłaby pierwszą kobietą sprawującą ten urząd. W dodatku o hindusko-jamajskich korzeniach. Jak udało jej się zajść tak daleko? Na to pytanie próbuje odpowiedzieć Dan Morain w książce zatytułowanej po prostu Kamala Harris. Pierwsza biografia (tłum. Filip Godyń, Dominika Chylińska, Aleksandra Gietka-Ostrowska, Mieczysław Godyń, ZNAK). Przy czym skupia się na wcześniejszej karierze prokuratorskiej Harris. Nie dowiecie się z tego ebooka niczego o etapie wiceprezydentury – książka została bowiem wydana, zanim polityczka objęła ten urząd.
W Publio znajdziecie również autobiografię Kamali Harris, Prawda, która nas niesie (też dotyczy lat wcześniejszych, ale dobrze pokazuje idee ważne dla jej bohaterki).
Skoro Kamala, to i Joe Biden 😉 O obecnym prezydencie Stanów Zjednoczonych możecie przeczytać w jego autobiografii Spełniając obietnice (tłum. Marcin Sieduszewski, Agnieszka Sobolewska, ZNAK). W książce znajdziecie wiele faktów zarówno z życia prywatnego Bidena (a los go nie oszczędzał, co wiemy choćby z prasy), jak i z jego kariery politycznej. Baaardzo długiej, bo trwającej już ponad 50 lat. To jednak autobiografia, więc nie spodziewajcie się w niej niewygodnych kwestii 😉
Prześwietlony został za to kandydat Partii Republikańskiej na prezydenta, Donald Trump. Nic zresztą dziwnego, bo bezsprzecznie żaden z dotychczasowych prezydentów USA nie budził takich kontrowersji jak on. Zarówno w trakcie sprawowania urzędu, jak i później. Najlepszą pozycją w tym temacie jest dwutomowa biografia pióra Michaela Wolffa, złożona z ebooków Ogień i furia. Biały Dom Trumpa oraz Trump pod ostrzałem (tłum. Magdalena Moltzan-Małkowska, Magda Witkowska, Bartosz Sałbut, Prószyński i S-ka); dostępne są także audiobooki. Autor skupia się w nich na poprzedniej kampanii wyborczej Donalda Trumpa (kontrowersyjnej m.in. ze względu na możliwe wpływy Kremla) i pierwszych miesiącach jego prezydentury.
Zainteresowanym tematem prawicy w USA polecam także nowość Uwierz w Plan Willa Sommera (tłum. Hanna Jankowska, wydawnictwo Czarne, z rekomendowanej wyżej „Serii Amerykańskiej”). Ta książka o USA skupia się na ruchu QAnon, o którym mówił cały świat, gdy zwolennicy Donalda Trumpa szturmowali Kapitol…
Historia Stanów Zjednoczonych
Monumentalną pozycją o historii USA jest ebook My, naród Jill Lepore (tłum. Jan Szkudliński, Wydawnictwo Poznańskie). Książka dla osób, które nie boją się zostać zarzucone: datami, nazwiskami i oczywiście mnóstwem faktów. Autorka, nagradzana amerykańska historyczka, skupia się w tym tytule wokół głównych idei, na których został zbudowany amerykański mit: politycznej równości, praw naturalnych i suwerenności narodu. Konfrontuje je z rzeczywistością kraju, w którym na porządku dziennym przez wieki były niewolnictwo i przemoc wobec rdzennych mieszkańców. Jak to wpłynęło na dzisiejszą demokrację USA?
Sięgnijcie też po Ludową historię Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś Howarda Zinna (tłum. Andrzej Wojtasik, Wydawnictwo Krytyki Politycznej). To książka z nurtu, który i w Polsce zyskał w ostatnich latach popularność – autor opowiada historię USA z perspektywy dotychczas pomijanych warstw społecznych. W przypadku Stanów Zjednoczonych to będą oczywiście: rdzenni mieszkańcy Ameryki, Afroamerykanie, ubodzy oraz… kobiety. Wszyscy już chyba wiemy, że przeszłość z perspektywy zwycięzców i warstw uprzywilejowanych zawsze prezentowała się bardziej kolorowo i wzniośle. Tu jest bliżej prawdy.
Do historii przeszedł także Martin Luther King, a niedawno ukazała się jego biografia pióra Jonathana Eiga (King. Biografia, tłum. Tomasz S. Markiewka, ZNAK Horyzont). Książka nominowana do National Book Award jest bardzo dobrze udokumentowaną opowieścią o tej bardzo złożonej postaci walczącej o prawa człowieka.
O łamaniu tychże praw, tyle że w stosunku do rdzennych Amerykanów, przeczytacie z kolei w ebooku Czas krwawego księżyca Davida Granna. Reportaż rozsławiony przez ekranizację Martina Scorsese naprawdę czyta się niczym niezły thriller, bo i sprawa przywołana przez dziennikarza na pewno nie należy do chwalebnej części amerykańskiej historii. Jest za to dowodem na to, jak przez lata działała demokracja w USA i polityka względem mniejszości.
Zobacz więcej ebooków i audiobooków o USA >>
Aga z Publio