Jesień, zima, wiosna, lato... Pory roku zmieniają się malowniczo jak w mało której powieści. Znaczy je nie tylko przyroda, ale też idące w ślad za nią zajęcia. Wraz z porami roku zmieniają się również odcienie uczuć bohaterów. „Chłopi” to bowiem powieść o naturze, ale bardzo szeroko pojętej.
Natura to zarówno ziemia, jak i jej mieszkańcy. A lipczanie targani są wszystkimi właściwymi ludziom namiętnościami. I choć zdawać się może, że miłość jest siłą napędową każdego człowieka, w ich przypadku nie do końca jest to prawda. Bo nie miłość Macieja Boryny do Jagny jest najważniejsza ani nie grzeszna namiętność Antka do tej pięknej dziewczyny i zarazem jego macochy. Motorem wszystkich ich działań jest, owszem, miłość, ale do ziemi.
Borynowie czują, że bez konkretnej liczby odziedziczonych i uprawianych morgów nie znaczą wiele. Ziemię, na której pracują i która ich żywi, traktują jak najdroższą osobę i najwyższe dobro. Praca na ojcowiźnie to nie zwykły obowiązek, lecz radość i duma. I ta pierwotna, powodowana chęcią przeżycia, miłość do ziemi jest w stanie rozbudzić inne, całkiem nowe uczucia.
Sens powieści Reymonta pomoże nam zrozumieć dołączone do niej omówienie. Bogdan Kozak określa w nim czas i miejsce utworu, opisuje pokrótce bohaterów powieści oraz wierzenia i obrzędy, które kierowały ich życiem. Słowem, pomaga nam pojąć postępowanie lipczan, decyzje Jagny, Antka i Boryny, a jednocześnie zapoznaje z terminami literackimi, które przydadzą się na lekcji języka polskiego podczas analizowania lektury.