O KSIĄŻCE „Dzienniki Majskiego” w opracowaniu Gabriela Gorodetsky’ego [e-book w formatach epub i mobi]:
Iwan Majski (1884–1975), Rosjanin żydowskiego pochodzenia, w czasach carskich rewolucjonista i emigrant polityczny, w Związku Sowieckim został dyplomatą i w latach 1932–1943 pełnił funkcję ambasadora w Wielkiej Brytanii. W Londynie znalazł się w samym centrum polityki międzynarodowej, i to w bardzo burzliwych czasach poprzedzających wybuch II wojny światowej oraz pierwszych latach tego krwawego konfliktu.
Od 1934 roku Majski prowadził dzienniki, szczegółowo opisując swoje działania, rozmowy i wrażenia. Na ich kartach pojawiają się czołowi politycy brytyjscy – z Chamberlainem, Churchillem i Edem na czele – a także plejada znaczących postaci z innych krajów, w tym przedstawicieli Polski. Obserwujemy także kulisy wielu ważnych wydarzeń.
Ambasador zapisał się w historii stosunków polsko-sowieckich jako negocjator i sygnatariusz układu z 30 lipca 1941 r., który w imieniu Rzeczypospolitej podpisał premier i Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski. W swoich zapiskach poświęcił sprawom polskim sporo miejsca. Niestety, jego opinie są wyraźnie podszyte niechęcią i uprzedzeniami typowymi dla komunistycznej propagandy. Dowiadujemy się, jak silną presję Stalin i sowiecka dyplomacja wywierali na władze brytyjskie, aby zmusić rzad polski do ustępstw wobec Moskwy, zwłaszcza w sprawie granic.
Jak pisał Gabriel Gorodertsky, który dotarł do dzienników Majskiego, opracował je i wydał w Wielkiej Brytanii: „Nie wydobyto wcześniej z sowieckich archiwów żadnego innego prywatnego dokumentu o porównywalnym zakresie, wartości i objętości, który by rzucił tak wiele nowego światła na II wojnę światową i jej źródła. [Jego zaletami są] bezpośredni i szczery ton, jasność i przenikliwość spostrzeżeń, a także znakomita proza”.
FRAGMENT KSIĄŻKI „Dzienniki Majskiego” w opracowaniu Gabriela Gorodetsky’ego [e-book w formatach epub i mobi]:
Unikatowy, fascynujący dziennik Iwana Michajłowicza Majskiego, ambasadora sowieckiego w Londynie w latach 1932–1943, to jeden z nielicznych przykładów tego rodzaju pisarstwa wśród sowieckich dygnitarzy lat trzydziestych XX wieku i czasów II wojny światowej1. Stalin nie zachęcał swego otoczenia do sięgania po pióro i nie pozwalał robić notatek podczas konferencji na Kremlu. Należy pamiętać, że w czasach, gdy śmiertelnie przerażeni ludzie palili dokumenty i archiwa, prowadzenie dziennika stawało się przedsięwzięciem ryzykownym. To głównie dzienników szukała policja, przetrząsając mieszkania podejrzanych „wrogów ludu”. Zapiski Majskiego i jego ogromne archiwum osobiste przejęło ostatecznie Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, gdy aresztowano go w lutym 1953 roku (dwa tygodnie przed śmiercią Stalina) pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Wielkiej Brytanii2. Po uwolnieniu w 1955 roku Majski prowadził długą i daremną walkę o ich odzyskanie. Ministerstwo Spraw Zagranicznych odrzucało jego prośby, twierdząc, że dziennik „zawiera różne materiały oficjalne”. Autor uzyskał dostęp do niego tylko na rok, w czasie gdy spisywał swoje wspomnienia, ale odmówiono mu korzystania z jakichkolwiek innych źródeł archiwalnych. Dla naukowców dziennik był nieosiągalny przez kilkadziesiąt lat” – fragment wstępu