Od 1 stycznia 2018 r. obowiązuje nowe rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1911). To ważny akt prawny dla księgowych. Dlatego w 2018 r. publikujemy serię Poradników, w których są omówione aktualne zasady prowadzenia ewidencji księgowej w jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych. Eksperci podadzą zastosowanie w praktyce zmienionych przepisów tego rozporządzenia oraz zmian wynikających z innych aktów prawnych, regulujących prowadzenie gospodarki finansowej ww. jednostek organizacyjnych. Poradniki są napisane w formie komentarza do poszczególnych zespołów kont – od zespołu 0 aż po zespół 8.
Ósmy z serii Poradników dotyczy ewidencji pozabilansowej prowadzonej w jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych na kontach zespołu 9, wymienionych w załączniku nr 3 do rozporządzenia w sprawie rachunkowości oraz planów kont, w rozporządzeniu w sprawie planu kont dla organów podatkowych JST, a także na kontach pozabilansowych służących do ewidencji operacji gospodarczych niemających wpływu na wielkość aktywów i pasywów jednostki. Konta pozabilansowe służą do ewidencji:
• kategorii aktywów trwałych o niskiej wartości, w likwidacji, a także należących do obcych jednostek, użytkowanych przez jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe na podstawie umów niedających podstaw do ujmowania w ewidencji kosztów ich amortyzacji, oraz aktywów obrotowych nieobjętych ewidencją bilansową i aktywów obrotowych obcych,
• rozliczeń płatności z budżetu środków europejskich,
• rozliczeń między różnymi jednostkami sektora finansów publicznych,
• planu wydatków i etapów poprzedzających dokonanie wydatków (zaangażowanie środków),
• rozliczeń podatkowych.
Z tego Poradnika można dowiedzieć się m.in.:
• czym jest ewidencja pozabilansowa i jakie są zasady jej zakładania i prowadzenia,
• jakie konta pozabilansowe – poza wymienionymi w załączniku nr 3 do rozporządzenia w sprawie rachunkowości oraz planów kont – powinny być prowadzone w jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych (np. 091, 092, 093, 291, 292, 390, 391),
• jakie konta pozabilansowe muszą być prowadzone w urzędach obsługujących samorządowe organy podatkowe,
• jakie zasady obowiązują przy ewidencji planu wydatków budżetowych i ich zaangażowania,
• jakie operacje podlegają ujęciu w ewidencji pozabilansowej,
• jak tworzyć politykę rachunkowości, w tym zakładowy plan kont, dla kont ewidencji pozabilansowej w jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych,
• jak prawidłowo ujmować zdarzenia na poszczególnych kontach syntetycznych ewidencji pozabilansowej (podano wzory typowych księgowań na stronie Wn i Ma),
• jak prowadzić ewidencję pomocniczą (analityczną i szczegółową) dla poszczególnych kont ewidencji pozabilansowej (podano opis urządzeń księgowych i zasady dokonywania w nich zapisów).
Poradnik z założenia ma służyć bieżącą pomocą służbom księgowym jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych w tworzeniu zakładowych planów kont, ustalaniu prawidłowego przebiegu ewidencji różnych operacji gospodarczych, typowych dla tych jednostek organizacyjnych, a także w zakładaniu i prowadzeniu ewidencji pomocniczej dla kont ewidencji pozabilansowej.