Książka odsłania ukryte struktury historiografii. Przedstawione w niej dzieje niemieckiej i polskiej mediewistyki śląskiej prowokują do pytań o społeczną funkcję historii. Dlaczego historiografia tak często jest tylko legendą uzasadniającą posiadanie lub pożądane przywileje oraz prawa do zajmowanego przez wspólnotę terytorium, a tak rzadko narzędziem dialogu i próbą zrozumienia Innego? Dlaczego historycy tak łatwo sprzeniewierzają się zasadom własnego warsztatu naukowego? Jak przezwyciężyć kryzys „klasycznej historiografii” wywołany przez postmodernistyczny subiektywizm i relatywizm poznawczy? Jakiej historiografii potrzebują współczesne społeczeństwa demokratyczne? Niniejsza książka jest próbą odpowiedzi na te i inne pytania nurtujące współczesną historiografię.
Praca jest poprawionym i uzupełnionym wydaniem książki „Ideologia i poznanie. Społeczne funkcje mediewistyki śląskiej po 1945 roku”.