Publikacja stanowi obszerne i pierwsze w polskiej literaturze muzykologicznej syntetyczne ujęcie dziejów polskiej muzyki i kultury muzycznej w Polsce w okresie, którego początkom poświęcono niewiele miejsca w dotychczasowych pracach. Traktowanie zbiorcze wieków XIV i XV jako ostatniej fazy średniowiecza, wyodrębnianej też niekiedy jako okresu gotyku muzycznego, jest w książce uzasadnione charakterem materii muzycznej i rozwojem życia muzycznego. Zapoczątkowana w poprzednim okresie twórczość wielogłosowa weszła wówczas w etap szerszego rozwoju, muzyka zyskała odpowiedni status w świeżo otwartym uniwersytecie, spopularyzowały się księgi chorałowe pisane już na szeroką skalę w kraju, a ponadto nastąpił rozkwit życia muzycznego na różnych poziomach hierarchii społecznej. Podstawę materiałową opracowania, nierównomiernie pokrywającą różne gatunki muzyczne, niezbyt liczną, jeśli chodzi o muzykę wielogłosową, a bardziej obfitą w zakresie zachowanych kodeksów chorałowych, stanowią źródła muzyczne: rękopisy i nowoczesne edycje.
Książka składa się z dwu części. Pierwsza z nich dotyczy kultury muzycznej w Polsce w XIV i XV w. i obejmuje zagadnienia źródeł, form przekazu, repertuaru, praktyki wykonawczej, instrumentarium, notacji, organizacji życia muzycznego w różnych ośrodkach, szkolnictwa muzycznego i teorii muzyki. W drugiej części, poświęconej twórczości muzycznej w Polsce w omawianym okresie, przedstawiono możliwie szeroką interpretację zebranego materiału z zakresu muzyki wielogłowej, od polifonii ars nova i twórczości typu organalnego, poprzez styl szkoły Cicconii i szkoły burgundzkiej (twórczość Mikołaja z Radomia), styl motetowo-pieśniowy (twórczość Piotra z Grudziądza), aż po pierwsze ślady elementów polifonicznej techniki niderlandzkiej; dalej – obszerne omówienie monodii, w tym pieśni jednogłosowej, monodii liturgicznej z szerokim uwzględnieniem chorału rzymskiego (twórczość mszalna, tropy, sekwencje, hymny, oficja rymowane, dramatyzacje liturgiczne i pozaliturgiczne) i śpiewów obrządku cerkiewno-słowiańskiego; i w końcu przestawienie twórczości w zakresie muzyki instrumentalnej.
Główny tekst książki poprzedza kalendarium epoki dające zestaw wydarzeń z zakresu historii ogólnej, historii muzyki, nauki i kultury w Polsce i w innych krajach. Zamieszczone na końcu książki aneksy zawierają pełną bibliografię przedmiotu (uwagi bibliograficzne umieszczone są również na końcu każdego rozdziału), spis przykładów muzycznych i źródeł, utworów i miejscowości.
Cykl wydawniczy „Historia Muzyki Polskiej” składa się z 12 tomów omawiających kolejne epoki historii muzyki: średniowiecze, renesans, barok, klasycyzm, romantyzm, okres między romantyzmem a współczesnością i współczesność. Wszystkie książki wchodzące w skład cyklu, zostały napisane przez wybitnych muzykologów, znawców okresów, którym poświęcili swoje prace.
To jedyny w swoim rodzaju cykl wydawniczy, który w naukowy sposób opisuje kompleksowo, na tle kultury europejskiej, rozwój i historię muzyki polskiej od początku naszej państwowości aż do roku 2000.
