Gdańsk w ciągu swej ponad 1000-letniej historii stał się tyglem i ostoją dwóch wielkich kultur, polskiej i niemieckiej, które często pokojowo ze sobą egzystowały. Wielki wpływ na miasto miały jednak oddziaływania zewnętrzne: tarcia państw, interesy mocarstw czy zapędy różnych władców. Towarzyszące temu procesy polityczne, gospodarcze i społeczne doprowadzały częstokroć do zbrojnych konfliktów.
W historii Gdańska jest tych konfliktów bardzo wiele. Poczynając od wczesnego średniowiecza, kiedy Piastowie zmagali się z wszelkimi przeciwnościami zagrażającymi ich władztwu nad miastem, przez działania odśrodkowe lokalnych dynastii słowiańskich, aż do znamiennej „rzezi Gdańska” popełnionej przez zakon krzyżacki w 1308 roku. Od tego czasu żywioł germański zaczął coraz wyraźniej interesować się bałtycką metropolią. W późnym średniowieczu Gdańsk przeżył swój złoty wiek jako bogate kupieckie miasto portowe strzegące ujścia Wisły.