Książki: Hobbit, Władca Pierścieni (trylogia złożona z tomów: Drużyna Pierścienia, Dwie wieże, Powrót króla), Silmarillion, Opowieść o Kullervo

J.R.R. Tolkien

-John Ronald Reuel Tolkien był angielskim pisarzem. Do historii literatury przeszedł jako autor najsłynniejszej serii fantasy – Władca Pierścieni. Filmy na podstawie powieści w reżyserii Petera Jacksona jeszcze zwiększyły jej popularność.
- Hobbit Tolkiena od lat znajduje się na liście lektur szkolnych. Ta książka również doczekała się głośnej ekranizacji z udziałem gwiazd.
- J.R.R. Tolkien pracował jako profesor filologii klasycznej i literatury staroangielskiej na Uniwersytecie w Oksfordzie. Dzięki jego znakomitym książkom fantasy cały gatunek zyskał na znaczeniu.

J.R.R. Tolkien urodził się w Wolnym Państwie Orania, które obecnie nie istnieje (teraz to tereny RPA). Jego ojciec pracował tam w filii Bank of Africa. W wieku trzech lat John wrócił jednak z matką i młodszym bratem do Wielkiej Brytanii. Zamieszkali w Birmingham u rodziny. Po śmierci ojca w 1896 r. sytuacja finansowa rodziny pogorszyła się na tyle, że Mabel Tolkien musiała przeprowadzić się z synami na przedmieścia do Sarehole Mill. Atmosfera tego miejsca została pisarzowi w pamięci na zawsze – przekształcone przez wyobraźnię wspomnienia stały się początkiem beztroskiego Shire, w którym mieszkały hobbity z jego powieści fantasy.

W książkach Tolkiena odbija się także katolickie wychowanie, które otrzymał od matki. W 1899 r. przeszła ona na tę wiarę wbrew woli własnej rodziny i teściów. I wpoiła dbałość o nią synom. Uczyła dzieci również łaciny i francuskiego. To wtedy zaczęła się wielka fascynacja J.R.R. Tolkiena nauką języków (ostatecznie pisarz poznał ich ponad 30!).

Beztroskie dzieciństwo Tolkiena skończyło się wraz ze śmiercią jego matki w 1904 r. Opiekę nad Johnem i Hilarym przejął wówczas znajomy ksiądz Francis Morgan.

Lata szkolne w biografii przyszłego giganta literatury fantasy

Już w czasach szkolnych J.R.R. Tolkien był zafascynowany dawnymi językami, np. staroangielskim, staronordyjskim i gockim, oraz powstałymi w nich poematami. Tworzył także własne języki na ich podstawie. Zainteresowania kilkunastoletniego Johna dały w późniejszych latach początek książkom o Śródziemiu: Hobbit, Władca Pierścieni i Silmarillion.

W 1911 r. Tolkien został studentem Exeter College w Oksfordzie. Najpierw uczył się języków klasycznych (łaciny i greki), potem wciągnął w językoznawstwo porównawcze. Z pasją poznawał języki walijski i fiński, na których zasadach oparł stworzoną przez siebie mowę elfów znaną choćby z Władcy Pierścieni.

Po dwóch latach studiów przyszły pisarz przeniósł się na studia w Instytucie Języka i Literatury Angielskiej.

Życie J.R.R. Tolkiena w latach I wojny światowej

W 1916 r. J.R.R. Tolkien ożenił się ze swoją młodzieńczą miłością Edith Bratt. W tym samym roku został też żołnierzem 11. batalionu regimentu Strzelców z Lancashire, z którym walczył w bitwie nad Sommą. Po tym jak jesienią 1916 r. zdiagnozowano u niego gorączkę okopową, już nie wrócił na front. Resztę wojny spędził w kraju, m.in. w wojskowej szkole sygnalizacji. Nawracające kłopoty ze zdrowiem ocaliły go jednak od czynnej walki. To właśnie w trakcie leczenia zaczął tworzyć mitologię Śródziemia, która znalazła się potem w książce Silmarillion.

W 1917 r. urodził się pierwszy syn pisarza John Francis Reuel. Rok później Tolkien przeniósł się z rodziną do Oksfordu, gdzie rozpoczął pracę młodszego leksykografa przy tworzeniu New English Dictionary.

W latach 20. przyszły na świat kolejne dzieci pisarza: Michael Hilary Reuel, Christopher John Reuel oraz Priscilla Mary Anne Reuel.

Kariera akademicka autora najlepszych książek fantasy

W 1920 r. Tolkien został wykładowcą języka angielskiego na Uniwersytecie w Leeds. Już cztery lata później otrzymał stopień profesora. W 1925 r. wrócił zaś do Oksfordu, by objąć Katedrę Języka Staroangielskiego. W tym okresie poznał C.S. Lewisa (późniejszego autora słynnej serii fantasy Opowieści z Narnii), z którym połączyła go długoletnia przyjaźń.

W latach 30.i 40. Tolkien i Lewis należeli do grupy Inklingów, grupy intelektualistów z Oksfordu spotykających się w tamtejszych pubach, by dyskutować m.in. o pisanych przez siebie książkach.

Za zasługi na polu naukowym Tolkien otrzymał doktorat honoris causa na uniwersytetach w Oksfordzie i Edynburgu oraz Order Imperium Brytyjskiego drugiego stopnia.

W ostatnich latach życia pisarz przeprowadził się do Poole, po śmierci żony wrócił jednak do Oksfordu. Zmarł 2 września 1973 r. w szpitalu w Bournemouth.

Najważniejsze książki Tolkiena

J.R.R. Tolkien zaczynał karierę literacką od pisania wierszy. W wielu z nich pojawiały się elementy fantastyczne i mityczne, np. leśne wróżki. Wśród książek Tolkiena znajdziemy więc także kilka zbiorów wierszy, w tym Przygody Toma Bombadila.

W latach wojny autor tworzył opowiadania i sagi, które dały początek mitologii znanej z książek o Śródziemiu. Powstałe wtedy teksty weszły w skład Księgi zaginionych opowieści i Silmarillionu opublikowanych po śmierci pisarza.

W latach 30. J.R.R. Tolkien zaczął prace nad swoimi najsłynniejszymi książkami: Hobbitem, czyli tam i z powrotem i Władcą Pierścieni. Obie przeszły do historii literatury i stały się znane nie tylko fanom książek fantasy.

Hobbita, czyli tam i z powrotem opublikowało wydawnictwo Allen & Unwin w 1937 r. Powieść o przygodach Bilbo Bagginsa tak przypadła czytelnikom do gustu, że wydawca poprosił o kontynuację. Takie były początki najsłynniejszej książki fantasy w dziejach – Władcy Pierścieni. Jednak perfekcjonizm pisarza sprawił, że powieść o drużynie ratującej Śródziemie przed złym Sauronem rozrosła się do sześciu ksiąg. Ze względu na objętość wydawca podzielił więc Władcę Pierścieni na trzy tomy.

Tom 1: Drużyna Pierścienia ukazał się w 1954 r., tak samo tom 2: Dwie wieże. Tom 3: Powrót króla – w 1955 r.

Dorobkiem J.R.R. Tolkien opiekował się po śmierci pisarza jego syn Christopher. To on przygotował do wydania m.in. wspomniane wcześniej Księgi zaginionych opowieści i Silmarillion, a także Niedokończone opowieści czy Historię Śródziemia.

Wśród książek Tolkiena dostępnych jako e-booki znajdują się także: Gospodarz Giles z Ham. Kowal z Przylesia oraz Opowieść o Kullervo.

Książki J.R.R. Tolkiena na ekranie

W 2001 r. na ekrany kin trafiła adaptacja pierwszej części trylogii Władca Pierścieni. Zrealizowany z niebywałym rozmachem film fantasy w reż. Petera Jacksona otrzymał cztery statuetki Oscara, m.in. za najlepszą charakteryzację i efekty specjalne.

W 2011 r. na ekrany wszedł film Hobbit. Również w reżyserii Petera Jacksona.

Biografia J.R.R. Tolkiena

J.R.R. Tolkien doczekał się także kilku biografii, z których możemy poznać szczegóły jego życiorysu. Wśród nich są m.in. Tolkien i pierwsza wojna światowa Johna Gartha, J.R.R. Tolkien. Pisarz stulecia T.A. Shippeya. Wiele o autorze Hobbita mówią także jego Listy wydane przez Humpreya Carpentera i Christophera Tolkiena.

ur. 3 stycznia 1892 r. w Bloemfontein (Wolne Państwo Orania)
zm. 2 września 1973, Bournemouth (Wielka Brytania)