„Kordian” to arcydzieło polskiego romantyzmu, dramat o spisku i powstaniu listopadowym, choć jego akcja nie dzieje się podczas zrywu narodowowyzwoleńczego z 1831 r. Powstał jako pierwsza część nigdy nieukończonej trylogii.
Tytułowy bohater utworu ucieleśnia losy pokolenia powstańczego. Urodzony już w niewoli, marzący o jej zniesieniu, miota się w poszukiwaniu właściwej dla siebie drogi. W dramacie widoczna jest walka między szacunkiem dla legalizmu i wstrętem do spiskowania a chęcią działania, choćby i straceńczą. Ostatecznie Słowacki słowami Kordiana: „Polska Winkelriedem narodów”, opowiada się za aktywnością i czynem, rozprawiając się z mesjanizmem Mickiewicza poprzez zakwestionowanie cierpienia jako najwyższej wartości narodu pozbawionego niezależności.
Fascynująca jest dwoistość postaci głównego bohatera, który tak głęboko wierzy w swoją wyjątkowość, że pragnie tylko przywództwa, a gdy go nie otrzymuje, podejmuje indywidualne działanie i ponosi klęskę. Pozostaje pytanie, czy musiało tak właśnie się stać?
Warto ten dramat poznać nie tylko po, by rozumieć, skąd się wziął w języku potocznym zwrot „jaskółczy niepokój” czy co mówił Kordian na szczycie Mont Blanc, lecz przede wszystkim po to, by rozpoznać w sobie szlachetne porywy, jeśli nadejdą, i nie przejść nad nimi do porządku dziennego.