Wybór nowel pozytywistycznych, omawianych na lekcjach języka polskiego zarówno w gimnazjum, jak i liceum. Zawiera utwory: „Dym”, „Mendel Gdański”, „Nasza szkapa” i „Miłosierdzie gminy”.
Najsłynniejsi pisarze polskiego pozytywizmu – oprócz dzieł takich jak „Lalka”, „Nad Niemnem” i „Quo vadis” – mają w swoim dorobku setki nowel i opowiadań. Oto najważniejsze z nich.