Pisarz, także publicysta. Publikował pod pseudonimem Elpidon. Pochodził z rodziny mieszczańskiej. Początkowo studiował na Wydziale Matematyczno-Fizycznym, potem Historyczno-Literackim Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 50. i 60. XIX w. należał do grupy artystów skupionych wokół pracowni rzeźbiarskiej Parysa Filippiego, wśród których znajdowali się m.in. Józef Szujski, Artur Grottger i Jan Matejko. Michał Bałucki był jednym z redaktorów tygodnika społeczno-kulturalnego „Niewiasta”, przez jakiś czas pracował też jako nauczyciel w Częstochowie. Za prowadzenie działalności konspiracyjnej został aresztowany i na blisko rok osadzony w więzieniu. Po uwolnieniu był m.in. redaktorem pisma dla kobiet „Kalina” i kronikarzem tygodniowym „Kraju”. W 1876 r. ożenił się z aktorką Karoliną Ćwiklińską. Gdy owdowiał, poślubił Eufemię Śliwińską.
Przez wiele lat zmagał się z chorobą umysłową. Pogłębiająca się depresja, spowodowana także niezrozumieniem modernistycznej krytyki, która zarzucała mu zbytnie zapatrzenie w ideały mieszczańskie, doprowadziła pisarza do samobójstwa. W 1901 r. zastrzelił się na krakowskich Błoniach. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim.
Michał Bałucki jest autorem powieści tendencyjnych: „Przebudzenie” (1864), „Życie wśród ruin” (1870). W następnych latach jego twórczość ewoluowała w stronę satyry polityczno-obyczajowej, czego przykładem jest utwór „Pan burmistrz z Pipidówki” (1887). Artysta znany jest jednak najbardziej ze swoich komedii: „Polowanie na męża” (1869), „Dom otwarty” (1883) i „Grube ryby” (1881). Napisał także wiersz „Dla chleba” upowszechniony jako piosenka „Góralu, czy ci nie żal”.