„Niewola tatarska” poprzedzająca wydanie słynnej „Trylogii” to utwór znamienny przede wszystkim dlatego, że otwiera cykl dzieł Sienkiewicza zwróconych w stronę przeszłości. Choć opisuje zaledwie kilka epizodów z życia polskiego więźnia, który nie chciał ugiąć się przed chanem, jest przykładem udanej stylizacji na język szlachecki, tak dobrze znanej z „Ogniem i mieczem”, „Potopu” i „Pana Wołodyjowskiego”.
Nowelę przyszłego noblisty interpretuje Antoni Rot, aktor Teatru im. A. Mickiewicza w Częstochowie.