Najsłynniejsze dzieło Karola Darwina zrewolucjonizowało nasze wyobrażenie o miejscu człowieka i innych żywych stworzeń na drabinie ewolucyjnej. Darwin jako pierwszy wykazał, że gatunki podlegają modyfikacjom w wyniku walki o byt, a dobór naturalny jest procesem trwałym i poprzez to nieodłącznym elementem istnienia.
Opublikowana w 1859 r. książka wywołała burzę. Zawierała bowiem treści nie tylko kontrowersyjne, lecz także obalające wcześniejsze teorie dotyczące życia na Ziemi. Darwin pisał swoje dzieło przed najważniejszymi odkryciami geologicznymi i paleontologicznymi, o czym warto dziś pamiętać, oceniając doniosłość jego teorii. Nauka szybko jednak przyznała rację autorowi „ O powstawaniu gatunków...”.
Współczesny czytelnik może podziwiać nie tylko przenikliwość angielskiego naukowca, nie ma bowiem wątpliwości, że w 2. połowie XIX w. kolejne odkrycia przyrodników zmierzały w kierunku teorii ewolucji – z podobną koncepcją chciał wystąpić choćby biolog Alfred Russel Wallace. Ponadto zachwyca klarowność wywodu, wielka kultura polemiki z oponentami, wreszcie skromność Darwina, a także jego ogromna erudycja poparta własnymi obserwacjami i licznymi podróżami.