„Ona” to powieść o wykładającym w Cambridge profesorze Hollym, jego podopiecznym Leo Vinceyu i ich podróży do zagubionego gdzieś w afrykańskim interiorze królestwa.
Impulsem do wyprawy staje się tajemnicza paczka zostawiona Leo przez ojca z poleceniem, aby otworzono ją dopiero w 25. urodziny chłopaka. W pakunku bohaterowie znajdują resztki starych glinianych skorup oraz dokumenty, które sugerują, iż z rodem Vinceyów wiąże się jakaś pradawna tajemnica. Mężczyźni po licznych tarapatach docierają do królestwa we wschodniej Afryce, gdzie tubylcami rządzi biała królowa Ayesha, panująca jako wszechwładna Ona. Wszystko wskazuje na to, że łączą ją z młodym Leo jakieś zagadkowe więzy...
Wydana w 1887 r. powieść H. Ridera Haggarda natychmiast stała się bestsellerem. Wielu pisarzy, m.in. Rudyard Kipling, Henry Miller, Graham Greene, J. R. R. Tolkien czy Margaret Atwood, przyznawało się, że ta wiktoriańska podróżnicza powieść grozy wywarła wpływ na ich twórczość. Ze względu na bogactwo znaczeniowe powieść cieszyła się także wielkim zainteresowaniem psychoanalityków – odwołania do niej znalazły się w koncepcjach Sigmunda Freuda i Carla Junga, dla którego „Ona” była uosobieniem archetypu animy. Z kolei wątki fantastyczne stały się inspiracją dla opowieści o zaginionych cywilizacjach, m.in. Edgara Rice Burroughsa i Arthura Conan Doyle’a i mitycznych krainach w rodzaju Shangri-La.

„Fascynująca książka... pełna ukrytych znaczeń” – Sigmund Freud