Opowieści o przygodach sympatycznego Pirxa, który nie jest ani superbohaterem, ani wybitnym naukowcem. Jest „po prostu” kosmonautą – najpierw gapowatym kadetem, później pilotem, nawigatorem, a w końcu komandorem.
Trochę rozmarzony i nieokiełznany Pirx sprawdza się bardzo dobrze w sytuacjach, w których trzeba wyjść poza utarte schematy myślenia, skojarzyć pozornie nieprzystające do siebie fakty. Okazuje się, że w takim wypadku maszyna zaprogramowana na działanie automatyczne zawodzi. Nie ma bowiem takich procedur, które uwzględnią złożoność świata i nieprzewidywalność natury ludzi, zwierząt, ich zachowań. Świat z charakterystyczną dla niego nieprzewidywalnością możemy poznać, tylko przykładając do niego narzędzie równie skomplikowane – człowieka. Badania, w których stwarza się formuły działające niezawodnie i według ściśle określonych wytycznych, są ogromnie ważne dla rozwoju ziemskiej cywilizacji. Istnieje jednak cena, jaką możemy płacić, jeśli ten trend się rozwinie – zlekceważona zostanie specyfika ludzkiej istoty i wszystkiego, co wytworzyła na drodze swojej ewolucji.