Starannie zebrany wywiad i ocena miejsca zdarzenia stanowią bardzo istotne elementy postępowania diagnostycznego w ostrych zatruciach. W OZ przeprowadza się standardowe badanie podmiotowe, dążąc do poznania wszelkich okoliczności zdarzenia, a zwłaszcza ksenobiotyków odpowiedzialnych za zatrucie. Istotne jest ustalenie rodzaju trucizny, jej postaci i dawki oraz drogi, czasu i celu jej przyjęcia. Każdy przypadek OZ, zwłaszcza zamierzonego, należy traktować jako stan bezpośredniego zagrożenia życia, przynajmniej w pierwszych jego godzinach.
Na OZ wskazywać może nagłe wystąpienie objawów u osoby zdrowej lub obecność symptomów nietypowych dla rozpoznanej wcześniej choroby przewlekłej, stwierdzenie takich samych objawów u wielu osób przebywających w tym samym pomieszczeniu, spożywających te same napoje czy potrawy.
W Polsce funkcjonuje 10 ośrodków toksykologii (OT), w których codziennie, całodobowo zespoły ratownictwa medycznego mogą uzyskać konsultację telefoniczną. W oddziałach toksykologii leczy się osoby dorosłe, jednak w niektórych z nich możliwa jest także hospitalizacja nastolatków, które ukończyły 16 r.ż. Wymagane jest jednak wcześniejsze telefoniczne uzgodnienie tego z dyżurnym lekarzem toksykologiem. Jak dotąd w Polsce nie funkcjonuje żaden specjalistyczny oddział toksykologii dla dzieci.
Dobrą praktyką ratowniczą jest korzystanie z telefonicznej konsultacji toksykologicznej i uzgadnianie przyjęcia pacjenta z podejrzeniem ostrego zatrucia z lekarzem dyżurnym OT.
W repetytorium „Ostre zatrucia w praktyce ratownika medycznego” omówiono takie zagadnienia, jak: zatrucia lekami, gazami, alkoholem, środkami psychoaktywnymi, środkami ochrony roślin, toksynami biologicznymi, grzybami, nikotyną, roślinami, a także toksydromy, odtrutki oraz organizacja opieki toksykologicznej w Polsce.