Młodopolski dramaturg, poeta, malarz, grafik, architekt. Gdy miał 7 lat, zmarła mu matka. Opiekę nad nim przejęli wtedy wujostwo Stankiewiczowie. Już w czasie nauki w krakowskim gimnazjum św. Anny nawiązał koleżeńskie stosunki z późniejszymi słynnymi artystami, m.in. Józefem Mehofferem, Lucjanem Rydlem, Stanisławem Estreicherem. W 1887 r. zapisał się na Wydział Filozoficzny UJ, gdzie w latach 1887–90 i 1896–97 uczęszczał na wykłady m.in. z historii sztuki i literatury polskiej. Jednocześnie rozpoczął studia malarskie w Szkole Sztuk Pięknych, której dyrektorem był wówczas Jan Matejko.
W 1890 r. udał się w podróż po Europie, podczas której poznał m.in. Paula Gauguina. Po powrocie, jako malarz i dekorator, nawiązał współpracę z Teatrem Miejskim w Krakowie. Wkrótce rozwinął też swoją twórczość dramatyczną. Zaczął współpracować z towarzystwem „Sztuka”, a w połowie 1898 r. objął stanowisko kierownika artystycznego tygodnika „Życie”, w którym redaktorem naczelnym był Stanisław Przybyszewski.
W 1900 r. poślubił chłopkę Teodorę Teofilę Pytko, kilka miesięcy później wziął udział w weselu swego przyjaciela Lucjana Rydla w Bronowicach. Na kanwie tego wydarzenia powstał dramat „Wesele” (1901). W 1906 r. został profesorem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, był też członkiem Rady Miejskiej.
Najsłynniejsze obrazy Wyspiańskiego przedstawiały jego bliskich w nieupozowanych sytuacjach: „Helenka” (1900), „Śpiący Staś” (1902), „Śpiący Mietek” (1904), „Macierzyństwo” (1905), „Żona artysty z synkiem Stasiem” (1904).
Jako dramatopisarz kontynuował Wyspiański tradycje romantyczne. Najsłynniejsze jego dzieła to: „Meleager” (1899), „Warszawianka” (1898), „Wesele” (1901), „Wyzwolenie” (1903), „Bolesław Śmiały” (1903), „Noc listopadowa” (1904).