Książka stanowi zbiór artykułów i wypowiedzi, w tym także wystąpień oficjalnych profesora Jerzego Hausnera. Pokazuje jego przemyślenia, analizy, programy i przewidywania, a także sposoby argumentacji w trzech rolach: przewodnika inteligenckiego środowiska „Kuźnicy” i w ogóle polskiej lewicy liberalno-demokratycznej, autorytatywnego członka rządu, a wreszcie tego, który z rządem i partią rządzącą się rozstał, ale nie porzucił roli krytycznego obserwatora usiłującego wpływać na to, co uważał i uważa za nadrzędną rację państwa polskiego w Unii Europejskiej.
Na ostatnią część książki składają się także fragmenty osobistych zapisków Jerzego Hausnera. Notatki powstawały najczęściej w czasie weekendów spędzanych przez Profesora w domu w Gorcach, w niedalekiej od Krakowa Szczawie. Obrazują one zamierzenia i przeżycia osobiste, nadzieje, satysfakcje i klęski. Redakcja wykorzystała około jednej trzeciej tych zapisków, nie dokonując żadnych skrótów wewnątrz notatek spod jednej daty dziennej, aby nie naruszyć ich autentyzmu. Nie ingerowała także w język i swobodę stylu.